Precies tachtig jaar geleden, eind april 1943, brak een grote volksopstand uit in Nederland, die de geschiedenis inging als de April-Meistakingen van 1943. Wat was de aanleiding en hoe werken deze stakingen tot op de dag van vandaag door? Daarover vertelt Truus de Witte bij de Academie van Franeker op 3 mei tijdens een publiekscollege.
Wilde staking bloedig neergeslagen
Na drie oorlogsjaren kregen de Duitsers in 1943 te maken met oplopende verliezen en gestaag oprukkende geallieerden. Het tekort aan arbeidskrachten in eigen land groeide. In april 1943 kondigden ze daarom aan dat alle 300.000 aanvankelijk vrijgelaten krijgsgevangenen in Nederland zich opnieuw moesten melden om in Duitsland te gaan werken. Binnen enkele uren ontstond een wilde staking onder de Nederlandse bevolking. De bezetters besloten deze bloedig neer te slaan. Met volstrekte willekeur werden mensen gearresteerd of neergeschoten en werden er tuchthuis- en doodstraffen uitgesproken. Ook verdwijning werd ingezet als terreurmiddel.
De April-Meistakingen van 1943 kostten landelijk aan 185 mensen het leven. Een groot aantal werd weggevoerd of op een onbekende plaats begraven. Achterblijvers tastten volstrekt in het duister over het lot van hun vermiste dierbaren. Nu, tachtig jaar later, zijn 53 slachtoffers nog steeds vermist. Maar beslist niet vergeten.
Aandacht voor (oorlogs)vermissing
Truus de Witte is opgeleid als andragoog. In 2010 promoveerde ze op de April-Meistakingen van 1943. Tijdens het onderzoek voor haar dissertatie ervoer ze de wanhoop van achterblijvers, die decennialang in het duister tastten over het lot van hun vermiste dierbaren. Ze voelden zich in de steek gelaten door instanties. Dat instanties na het horen van deze noodkreten tóch alle moeite deden om de vermisten te vinden en hun namen en verhalen aandacht gaven, gaf een gevoel van erkenning en troost. Sinds 1995 maakt Truus de Witte zich sterk voor aandacht voor (oorlogs)vermissing.
Het publiekscollege vindt plaats op 3 mei in de collegezaal van de Academie van Franeker (Botniastins, Breedeplaats 1, Franeker). Aanvang: 20.00 uur. Toegangskaartjes à 10 euro zijn vanaf een halfuur voor aanvang verkrijgbaar in de Botniastins. Reserveren kan via academiefraneker.nl
