Op 15 april 1945 beleefde Franeker de bevrijding. In de middag arriveerde als eerste een verkenningseenheid van de Royal Canadian Dragoons vanuit Leeuwarden. Diezelfde dag trokken de Duitse troepen zich terug richting Harlingen, waarbij ze de brug aan het Leeuwarderend opbliezen om hun aftocht te dekken.
De ochtend van die zondag was in Franeker gespannen stil. Geruchten over de naderende Canadezen, die Leeuwarden al hadden ingenomen, deden de ronde. De komst van de geallieerden werd reikhalzend verwacht, terwijl er nog Duitse soldaten in de stad waren. Plotseling werd de stilte doorbroken door drie geweerschoten, een waarschuwing voor een naderende explosie.
De bezetters bliezen Saakstra’s brug aan het Leeuwarderend op, een cruciale verbinding tussen Leeuwarden en Harlingen. Het kostte hen meerdere pogingen om het stevige stalen bouwwerk te vernielen. De ontploffingen veroorzaakten aanzienlijke schade aan omliggende gebouwen, met name het Bondshotel (het huidige de Stadsherberg).
De inwoners van Franeker begonnen onmiddellijk met het herstellen van de brug met behulp van spoorstaven en bielzen van het station. Nog voordat de provisorische reparatie voltooid was, arriveerde de eerste Canadese verkenningswagen. In de middag trok een grote colonne Canadees militair materieel, inclusief tanks, Franeker binnen vanuit Leeuwarden.
De lokale bevolking stroomde massaal toe om dit schouwspel te aanschouwen. De intocht in Franeker werd een ware zegetocht. Hoewel het zware materieel ’s avonds weer richting Leeuwarden vertrok, keerde de colonne de volgende dag terug om door te stoten naar Harlingen. De Canadezen vestigden hun hoofdkwartier in het monumentale stadhuis, waar ze tot het einde van 1945 bleven.
Na de bevrijding van Franeker op 15 april 1945 bleef een groep Canadese officieren, onder wie Ted Cambell, enkele maanden in de stad om een nieuw politieteam te formeren. De foto toont dit team voor het toenmalige politiebureau aan de Eise Eisingastraat 10, met de volgende bekende namen: Wiebren v/d Vaart, Kor Boot, Schreuder, Westra, Bosma, v/d Pol, Westerhuis, Atsma, Kamstra, Elgersma, V/d Woude, Sijbesma, Henk de Boer, De Graf, Van Asperen en Dijkstra.
Archief foto’s ter beschikking gesteld door Historisch Centrum Franeker
