De beslissing van de gemeente Waadhoeke om de collectieve zorgverzekering AV Frieso stop te zetten, heeft geleid tot ernstige problemen voor voormalige deelnemers. Tijdens een emotionele raadsvergadering op donderdagavond deelden tien gedupeerden hun schrijnende verhalen en hielden de raadsleden een spiegel voor over de misstanden die zijn ontstaan.
De gemeenten Waadhoeke, Harlingen, Terschelling en Vlieland beëindigden per 1 januari van dit jaar de AV Frieso, een aanvullende zorgverzekering die cruciaal was voor circa 1450 inwoners van Waadhoeke met een laag inkomen. Wethouder Marja van der Meer (Waadhoeke) motiveerde destijds de stopzetting met het argument dat de brede dekking van de AV Frieso ervoor zorgde dat veel mensen te veel betaalden. De Sociale Dienst zou individuele inwoners helpen bij het vinden van een passende nieuwe verzekering, wat een bezuiniging van een half miljoen euro zou opleveren.
De insprekers schetsten echter een compleet ander beeld. Volgens hen is de beloofde voorlichting, hulp en communicatie “op diverse punten faliekant misgegaan”, aldus Pauline Goes, één van de gedupeerden. Ook de geboden bijzondere bijstand voor medische kosten schiet tekort door de veel te hoge drempels, zo benadrukten meerdere sprekers.
Annie Zijlstra verwoordde de frustratie: “Op papier krijg je wat de AV Frieso bood, maar daarvoor moet je telkens een enorm formulier over je privéleven invullen en allerlei bewijsstukken aanleveren.” Velen zien zich hierdoor genoodzaakt af te zien van noodzakelijke zorg. De hoeveelheid prijsgegeven privé-informatie wordt eveneens als een groot bezwaar ervaren. Het resultaat is dat veel inwoners nu onderverzekerd zijn en zorg mijden.
Patricia van der Heide schetste de pijnlijke consequenties: “Wat kost het als je chronische pijn hebt en fysiotherapie niet meer kunt betalen? Wat kost het een ouder om zijn kind geen medicatie meer te kunnen geven, omdat er gekozen moet worden tussen huur en eten?” Ze benadrukte dat de extra fysiotherapie via de gemeentepolis haar hielp om met haar pijnklachten om te gaan en actief te blijven.
Meerdere insprekers deelden soortgelijke ervaringen. Zijlstra vertelde hoe men noodgedwongen keuzes maakt: “Dan maar geen tandarts dit jaar, dan maar geen fysio en hopen dat ik het volhoud tot volgend jaar.” Van der Heide concludeerde dan ook: “Zorg mijden, dat is geen uitzondering, dat is realiteit. En eigenlijk is het geen dilemma, eten gaat gewoon voor.” De door de gemeente aangedragen alternatieven werden door haar als ontoereikend beschreven: “‘Er zijn alternatieven’, werd gezegd. Ja hoor, net als een luxe restaurant als je niks op je bankrekening hebt staan.” De dringende oproep van de gedupeerden was dan ook duidelijk: breng de gemeentepolis terug en bied “geen doekje voor het bloeden, maar echte dekking voor mensen die het nodig hebben.”
De problematiek rond de AV Frieso stond op de raadsagenda in het kader van een evaluatieopzet. Bij de stopzetting was afgesproken de beslissing dit jaar te evalueren, en nu moest de concrete invulling hiervan worden besloten. Het voorstel van wethouder Van der Meer richtte zich op de evaluatie van de informatievoorziening na de stopzetting, in de periode van juli tot december 2024. “De evaluatie op hoe de communicatie en begeleiding is verlopen. Hoe hebben inwoners dat ervaren? Daar zijn we nu volop mee bezig”, aldus de wethouder.
FNP-raadslid Paul de Cock uitte zijn zorgen: “Hebben wij het goed gedaan? Sinds we het besluit namen is het onrustig. Verdriet, boosheid en vaak ook wanhoop. Bij mensen die kwetsbaar zijn.” Hij concludeerde dan ook dat er “brokken zijn gemaakt” en dat inmiddels de “operatie ‘beperk de schade'” is begonnen. Volgens hem moet de oorzaak van die schade echter ook onderzocht worden. ChristenUnie-raadslid Roelof Santing benadrukte dat “de inbreng van vanavond mijns inziens duidelijk maakt waarom de inhoud, maar ook het proces, meegenomen moet worden in de evaluatie.” Een motie hiertoe, die tevens de betrokkenheid van raadsleden vergroot, werd unaniem aangenomen.
De indrukwekkende verhalen van de insprekers maakten diepe indruk op de raadsleden. Santing wees erop dat één inspreker vaak slechts het topje van de ijsberg is en vroeg zich af hoe groot de werkelijke omvang van het probleem is. Hij riep de wethouder op om snel met een betere oplossing te komen voor de gedupeerden, omdat de evaluatie te lang duurt. Ook Anita Mast van Gemeentebelangen deelde deze mening: “De evaluatie duurt tot juni, maar er zijn nu mensen die tussen wal en schip vallen.” Zij pleitte voor onmiddellijke actie.
Wethouder Van der Meer verzekerde dat de gemeente reeds bezig is met het zoeken naar oplossingen. “De signalen die we krijgen, we schakelen daar steeds in.” Ze benadrukte dat er niet gewacht wordt tot de evaluatie is afgerond, maar dat de focus van de evaluatie ligt op de communicatie en begeleiding. Als onderdeel van de zoektocht naar verbeteringen in de bijzondere bijstand, wordt op 7 mei om 19:00 in MFC Ons Huis in Sint Anne een bijeenkomst georganiseerd waar inwoners hun ervaringen kunnen delen.
