De dieetcoach
Twintig procent van ernstige obesitas bij kinderen heeft een medische oorzaak
Artsen van het Centrum Gezond Gewicht in Rotterdam en Amsterdam UMC hebben aangetoond dat ernstige obesitas bij kinderen in twintig procent van de gevallen een medische oorzaak heeft. Tot voor kort dachten de artsen dat een verkeerde leefstijl de oorzaak was. Drie procent van de kinderen en jongeren in Nederland heeft obesitas.
Bij een kind met obesitas op het spreekuur in het ziekenhuis wordt de oorzaak meestal in eerste instantie gezocht in een ongezonde leefstijl: beweegt het kind genoeg en eet hij of zij gezond? Leefstijl speelt altijd wel een rol, maar het is dus niet de enige oorzaak. Op dit moment heeft bijna zestien procent van de kinderen en jongeren in Nederland last van overgewicht. Bij kinderen is er overigens een speciale schaal waarin opgezocht kan worden of de BMI, de verhouding tussen lengte en gewicht, te hoog is. Voor kinderen gelden lagere waarden als gezond gewicht dan bij volwassenen! Drie procent van kinderen en jongeren heeft obesitas. Bij deze kinderen is het gewicht dus echt veel te hoog. Van deze drie procent hebben ongeveer 18.000 kinderen ernstige obesitas. In dit geval is het gewicht nog hoger en zijn er vaak al medische problemen. Arts-onderzoekers Lotte Kleinendorst en Ozair Abawi onderzochten een groep van bijna driehonderd kinderen met ernstige obesitas. Abawi: “Voor ieder kind hebben we uitgezocht wat nu precies de onderliggende oorzaak van de obesitas was.
Met uitgebreid onderzoek hebben we de bijdragende factoren in kaart gebracht, van DNA-tests en hormoonmetingen in het bloed tot conditietests bij de kinderfysiotherapeut en metingen van de verbranding bij de kinderdiëtist.” Uiteindelijk werd bij bijna twintig procent van de onderzochte kinderen een onderliggende medische oorzaak van het extreem hoge gewicht gevonden. Dit is een veel hoger percentage dan de vijf procent die eerder in de medische literatuur is beschreven.
Nog niet eerder is zo uitgebreid gekeken naar mogelijke onderliggende medische oorzaken van de obesitas. In de onderzochte groep kinderen kwamen veel verschillende zeldzame erfelijke obesitas-aandoeningen voor. Bij deze kinderen zit de oorzaak van de obesitas dus echt in de genen. Bij andere kinderen waren medicijngebruik (zoals inhalatiecorticosteroïden) of eerder opgelopen hersenschade de hoofdoorzaak van hun hoge gewicht. Het vaakst werd een onderliggende oorzaak gevonden bij kinderen die al voor de kleuterklas obesitas hadden.
Het ontdekken van een onderliggende oorzaak van ernstige obesitas is belangrijk, omdat er dan een betere behandeling op maat kan worden gestart. Voor sommige zeldzame erfelijke obesitas-aandoeningen worden op dit moment zelfs studies met nieuwe medicijnen gedaan bij het Centrum Gezond Gewicht. Kleinendorst: “Als we bij deze kinderen het ‘genfoutje’ niet hadden gevonden, dan hadden ze dit nieuwe medicijn niet kunnen krijgen. Daarom is het belangrijk dat je als dokter probeert te begrijpen waarom een kind obesitas heeft ontwikkeld.
Bij sommige kinderen met ernstige obesitas kan het zinvol zijn om te zoeken naar een onderliggende medische oorzaak waar je een gerichte behandeling voor kan starten. Daarnaast levert een dergelijke diagnose veel begrip op van de omgeving. Dat kan steun geven aan kinderen en hun ouders.” Naast dit onderzoek is er ook al eerder ontdekt dat overgewicht bij kinderen al in de zwangerschap kan ontstaan. Een kind van een te zware zwangere vrouw of een zwangere vrouw met zwangerschapsdiabetes maakt meer vetcellen aan.
Juist bij deze kinderen is een gezonde leefstijl heel belangrijk om deze vetcellen klein te houden als het kind opgroeit. Helaas zie ik als diëtist nog steeds zeer weinig kinderen. En dat is extra jammer omdat kinderen geen eigen risico hebben. Om het voedingspatroon van uw kind eens door te nemen, kost het u dus alleen maar tijd.
Wilt u meer weten? Neem dan contact op met Irene van der Vuurst diëtist Libra. Tel.: 06-11276810. Libra is gevestigd in Franeker (De Metro), Harlingen (Fysio Harlingen) en Sexbierum (Fysio Harlingen). De diëtist wordt vergoed vanuit de basisverzekering en u heeft geen verwijzing (meer) nodig.
