De dieetcoach
Ouderen eten te weinig eiwit
Deze week las ik in een “Voeding Nu” (nummer 4/ 2019) dat ouderen te weinig eiwit eten. Zij halen de aanbevelingen van de Gezondheidsraad niet. Ouderen hebben hier zelf geen weet van. En ook vorige week, tijdens de bijeenkomst van “Netwerk Integrale Ouderenzorg Waadhoeke”, was mijn indruk dat zorgverleners onvoldoende aan het optimaliseren van de voeding van ouderen denken. En dat terwijl er zoveel mee te winnen valt!
De gezondheidsraad raadt aan om dagelijks tenminste 0,8 gram eiwit per kilogram lichaamsgewicht te consumeren. Deze aanbevolen hoeveelheid is dan voor 97% van de volwassenen voldoende om eiwittekorten en daaraan verwante gezondheidsproblemen te voorkomen. Uit onderzoek is gebleken dat 15% van de thuiswonende ouderen deze aanbeveling niet haalt. Als je de groep ouderen die de eiwitinname niet haalt, vergelijkt met de groep die dit wel doet, valt op dat deze groep bij alle maaltijdmomenten minder eiwitten neemt. Vooral bij de lunch en het diner scheelt dit veel: 9-12 gram per maaltijd. Daarbij nemen deze ouderen bij met name de lunch ook minder dierlijke eiwitten. Alle ouderen, zowel zij met een lage, als zij met een hogere eiwitinname, haalden de eiwitten vooral uit zuivel, graan- en vleesproducten.
Hierbij was de bijdrage van vleesproducten iets lager bij de groep met de te lage inname. Een te lage eiwitinname werd vooral gezien bij ouderen die bezig waren met een dieet en bij ouderen met een te hoog gewicht. Ook ouderen die geen alcohol gebruiken, laten een lagere eiwitinname zien. Het grote gevaar van het nemen van te weinig eiwitten, is afname van spiermassa en fysieke achteruitgang. Op dit moment woont 90% van de ouderen zelfstandig. De helft van hen heeft een of meer chronische ziekten, zoals artrose, gezichtsstoornissen, diabetes, hart- en vaatziekten. Met een optimale voeding is veel winst te behalen. De ouderen zelf willen vaak geen hulp vragen omdat zij bang zijn hun zelfstandigheid te verliezen. Er is weinig aandacht voor het volwaardig genoeg eten en drinken, terwijl het onvolwaardig eten aantoonbaar de gezondheid aantast. Vooral de afname van spiermassa leidt tot slecht functioneren van het lichaam. Het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) heeft gezond ouder worden als volgt omschreven: “Het gaat bij gezond ouder worden niet alleen om het voorkomen en uitstellen van ziekte, maar met name om het voorkomen van en terugdringen van beperkingen in het functioneren, het bevorderen van de zelfredzaamheid en een goede kwaliteit van leven”. Van de thuiswonende ouderen is 14% ondervoed. Binnen zorginstellingen is zelfs 25% ondervoed! Er zijn diverse oorzaken aan te wijzen.
Veel ouderen eten snel te weinig basisvoedsel, zoals brood, fruit, groente, vis en zuivel en teveel (vetarme) extra’s waar ons lichaam niets aan heeft, zoals ontbijtkoek, Indische cake, eierkoek, biscuitjes, Japanse mix, etc. Daarbij wordt er ook vaak uit gemak flink bewerkt voedsel gekozen. Als dit “geknutselde voedsel” ons normale eten gaat vervangen, wat vaak gebeurt, gaat er echt iets fout. Er zitten te weinig vitamines en mineralen in. Ook bevatten de drie hoofdmaaltijden lang niet de 20-25 gram eiwit per maaltijd, die nodig is om ons spierweefsel in goede conditie te houden. Onvolwaardige voeding kan ook ontstaan als er problemen zijn bij het langdurig staan tijdens het koken, bij gebrek aan eetlust, bij slik- en kauwproblemen en (buik)pijn. Dit alles heeft grote gevolgen zoals het afnemen van de spiermassa, verminderde weerstand, grotere kans op doorligwonden, grotere kans op vallen, een langzamer herstel na operatie en bij ziekte, een verminderde kwaliteit van leven en ook een grotere kans op overlijden. En toch is er weinig aandacht voor onze voeding en wordt vergeten hoe belangrijk voeding voor de gezondheid is!
Wilt u meer weten? Kom dan naar de gratis lezing in De Metro op 31 maart aanstaande. De lezing begint om 19.30 uur (inloop om 19.15 uur). Wel graag eerst opgeven zodat wij voldoende koffie bruin hebben. Bel met Irene van der Vuurst, dietist Libra dieetadvisering. Tel. 06-11276810 of mail naar irene@libra-dieetadvisering.nl. Libra is gevestigd in Franeker (De Metro), Harlingen (Fysio Harlingen) en Sexbierum (Fysio Harlingen). Ook mantelzorgers zijn van harte welkom.
