Het Keatsmuseum in Franeker biedt de bezoekers dit museumseizoen vanaf 23 april tot en met 1 november een bijzondere tentoonstelling: nog nooit eerder was er zo’n grote verzameling zilveren ballen te zien op één locatie. Dat winnaars van kaatswedstrijden een zilveren kaatsbal kregen omgehangen is een eeuwenoude traditie. De meeste ballen, klein en groot, zijn door de beste zilversmeden uit Friesland gemaakt en laten diverse (kaats)voorstellingen en zelfs gedichten zien. Bovendien heeft elke bal een eigen, uniek verhaal.
De Ouwe Gryp bijvoorbeeld werd in Bitgum verkaatst. De prijs werd door gardeniers uit Bitgum beschikbaar gesteld. Daarom staat er ook een tuinder met riek (gripe) op. Drie deelnemers uit Vrouwenparochie wonnen in 1794 de wedstrijd in Bitgum, tot schrik van de Bitgumers. ‘Hun’ bal zou het dorp verlaten! Een vechtpartij volgde, maar de winnaars ontsnapten richting Vrouwenparochie (met bal) achtervolgd door boze Bitgumers. Om te voorkomen dat de trofee Vrouwenparochie ooit nog zou verlaten, dient die nu als wisselprijs bij een partij waaraan alleen Froubuursters mee mogen doen. Sindsdien is de prijs het dorp slechts een keer uit geweest.
In samenwerking met particulieren, verenigingen, andere musea (waaronder het Rijksmuseum) laat het Keatsmuseum deze en andere kaatsballen aan het publiek zien. Een tentoonstelling die niet alleen interessant is voor liefhebbers van mooie verhalen, maar ook voor iedereen die geïnteresseerd is in bijzonder, ambachtelijk en historisch zilverwerk.
Het Keatsmuseum is het oudste sportmuseum in Nederland en Franeker is het Mekka van de kaatssport. In Franeker wordt elk jaar de PC verkaatst. Meer dan tienduizend bezoekers komen naar de stad om zelf te kijken wie die dag de beste kaatsers zijn. Het is een dag met veel tradities, die iets zeggen over Fryslân, de geschiedenis van de provincie en de mensen die er wonen. Daarom is het Keatsmuseum de ideale plaats om meer te leren over Fryslân en de Friezen. Je vindt er prachtig aardewerk, zilverwerk, schilderijen en beeldmateriaal. Enthousiaste vrijwilligers laten je kennismaken met de spelregels, die echt minder ingewikkeld zijn dan ze lijken. Je leert over de geschiedenis van de sport, die teruggaat tot de middeleeuwen.
