PUBLIEKSCOLLEGE THÚSAKADEMY 23 juni a.s.
In dit publiekscollege van de Academie van Franeker en Omrop Fryslân Televisie neemt prof. Ciska Wijmenga,(FOTO) ons mee in één van de grote problemen van de 21e eeuw: de grote toename van het aantal mensen wat leeft met chronische- en ouderdomsziekten.
Al die ziekten worden veroorzaakt door een samenspel van erfelijke en niet-erfelijke factoren zoals leefstijl, leefomgeving en sociaaleconomische factoren. Lifelines is een groot bevolkingsonderzoek dat al sinds 2006 loopt en waar ongeveer 10% van de bevolking in Noord-Nederland (± 167.000 mensen) aan mee doet. Middels vragenlijsten en lichamelijke onderzoeken wordt regelmatig informatie verzameld over al die verschillende factoren. Daarnaast wordt biologische materiaal verzameld voor onderzoek zoals bloed, urine, ontlasting en haar.
In deze lezing zal Cisca Wijmenga ingaan op de Lifelines studie, en twee voorbeelden geven over fundamentele wetenschappelijk onderzoek wat gebeurt met de gegevens en welke implicaties dat mogelijk heeft voor onze maatschappij. Het eerste voorbeeld betreft de rol van de darmflora (de 1 tot 2 kg bacteriën die in onze darm leven) in gezondheid en ziekte. Met moderne DNA-technologie is het mogelijk te onderzoeken welke bacteriën aanwezig zijn, in welke hoeveelheid en wat hun samenstelling bepaalt en of zo ook de gezondheid kan worden beïnvloed. Het tweede voorbeeld is een onderzoek onder de Lifelines deelnemers tijdens de Corona-pandemie. Sinds april 2020 zijn herhaaldelijk vragenlijsten uitgestuurd naar deelnemers met vragen over bijvoorbeeld hun welzijn tijdens de pandemie, het volgen van de regels in relatie tot bijvoorbeeld leeftijd, en de rol van erfelijke factoren in het omgaan met de pandemie en de maatregelen.
Cisca Wijmenga groeide op in Burgum, na een studie biologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, promoveerde ze cum laude aan de Universiteit Leiden. Na haar promotie woonde en werkte ze in de VS. Sinds 2003 is Wijmenga hoogleraar Humane Genetica, eerst aan het Universitair Medisch Centrum Utrecht en sinds 2007 aan het Universitair Medisch Centrum Groningen. Sinds september 2019 is ze Rector Magnificus van de Rijksuniversiteit Groningen. Haar onderzoek richt zich op de erfelijkheid van chronische en ouderdomsziekten en de rol van niet-erfelijke factoren. Voor haar werk maakt ze veelvuldig gebruik van de Lifelines studie. Naast vele andere prijzen ontving ze in 2015 de Spinozapremie. Wijmenga is lid van de Fryske Academie, de KNAW en de Koninklijke Hollandse Maatschappij der Wetenschappen.
College bijwonen?
U kunt de opnames van het college bijwonen. Het college is in de Hortustuin aan de Horstusstraat in Franeker en wordt live uitgezonden door Omrop Fryslân Televisie (Thúsakademy). Bij slecht weer wordt uitgeweken naar de Botniastins aan de Breedeplaats. Het college start op woensdagavond 23 juni om 20.30 uur (uiterlijk 20:15 aanwezig zijn) en duurt ongeveer een uur. Het bijwonen van het college is gratis. Aanmelding is, gezien het beperkte aantap plaatsen, noodzakelijk.
Meldt u zich op tijd aan, want vol = vol. Dit kan eenvoudig via de website www.franekeracademie.nl.
Meer informatie over de publiekscolleges vindt u op www.academiefraneker.nl
